PİL

Şarj edilebilir kalem pil (AA sınıfı)

Kimyasal enerjinin depolanabilmesi ve elektriksel bir forma dönüştürülebilmesi için kullanılan bir aygıttır. Piller, bir veya daha fazla elektrokimyasal hücre, yakıt hücreleri veya akış hücreleri gibi, elektrokimyasal aygıtlardan oluşur.

Bilinen en eski insan yapısı piller, Bağdat Pilleridir. M.Ö. 250 ve M.S. 640 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. Pillerin gelişimi, 1800 yılında İtalyan fizikçi Alessandro Volta tarafından geliştirilen Voltaik (Voltaic) pil ile başlamıştır. Dünya çapında pil endüstrisi (2005 yılı yaklaşık değeri) 48 milyon A.B.D doları ciroya sahiptir.

Modern Pil/Batarya Ölçüleri Tablosu [değiştir]

Bu sayfa, başka dilde bir Vikipedi'den çevrilmektedir.
Siz de yardım etmek istiyorsanız ya da çeviri yarıda kalmışsa, çalışmaya katılan kişilerle iletişime geçip, sayfanın durumunu onlara sorabilirsiniz.
Sayfanın geçmişine baktığınızda, sayfa üzerinde çalışma yapanları görebilirsiniz.

Yaygın İsimlendirme	Halk Dilinde İsimlendirme	IEC İsmi	ANSI/NEDA İsmi	Typical Capacity (mAh)	Güç/Nominal Voltage (V)	Formu	Terminal layout	Ölçüler	Açıklamalar
123	Camera Battery CR123	CR17354 (Lithium)	5018LC (Lithium)	1500 (Lithium) 700 (Li–Ion)	3	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 34.5 mm D 17 mm	123 daima lityum içerir
4.5 Volt	Bardic Lamp Battery Pocketable Battery 1203 4.5 V	3LR12 (alkaline) 3R12 (carbon–zinc)	MN1203 (manganese)	6100 (alkaline) 1200 (carbon–zinc)	4.5	Flat pack	+ short terminal strip − long terminal strip	H 65 mm L 61 mm W 21 mm	Genellikle Avrupa ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak kullanılır.
9 Volt	PP3 9-Volt Radio battery MN1604 Square(sic) battery	6LR61 (alkaline) 6F22 (carbon–zinc) 6KR61 (NiCd)	1604A (alkaline) 1604D (carbon–zinc) 1604LC (Lithium) 11604 (NiCd) 7.2H5 (NiMH)	565 (alkaline) 400 (carbon–zinc) 1200 (lithium) 120 (NiCd) 175 (NiMH) 500 (Lithium polymer rechrg)	9 7.2 (NiCd) 7.2 (NiMH) 8.4 (some NiCd and NiMH)	Rectangular	both small end + male clasp − female clasp	H 48.5 mm L 26.5 mm W 17.5 mm	Many (not all) 9 V batteries are an array of 6 reversed-polarity (nub is negative while can is positive) AAAA cells welded together internally
A23	23A 3LR50 MN21	3LR50 (alkaline)	1181A (alkaline)	40 (alkaline)	12	Cylinder (or button stack)	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 29 mm D 10 mm	Küçük RF cihazları, araçların uzaktan kumandalı anahtarlarında, garajlarda anahtarsız otomatik giriş sistemlerinde kullanılır.
AA	Kalem Pil Penlight Mignon MN1500 MX1500	LR6 (alkaline) R6 (carbon–zinc) FR6 (Lithium–FeS₂) KR157/51 (NiCd)	15A (alkaline) 15D (carbon–zinc) 15LF (Lithium–FeS₂) 10015 (NiCd) 1.2H2 (NiMH)	2700 (alkaline) 1100 (carbon–zinc) 3000 (Lithium–FeS₂) 600–1000 (NiCd) 1700–2900 (NiMH)	1.5 1.2 (NiCd) 1.2 (NiMH)	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 50.5 mm D 13.5–14.5 mm	C7/HP7;
AAA	Küçük Kalem Pil Microlight Potlood MN2400 MX2400	LR03 (alkaline) R03 (carbon–zinc) FR03 (Li–FeS2)	24A (alkaline) 24D (carbon–zinc) 24LF (Li–FeS2)	1200 (alkaline) 540 (carbon–zinc) 800–1000 (Ni–MH)	1.5 1.2 (NiCd) 1.2 (NiMH)	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 44.5 mm D 10.5 mm	C16/HP16;
AAAA	MX2500	LR8D425 (alkaline)	25A (alkaline)	625 (alkaline)	1.5	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 42.5 mm D 8.3 mm	Obscure type sometimes used in 'pen flashlights' or electronic glucose meters. Most common use is as an internal component of 9 V batteries.
C	Mignon MN1400 MX1400	LR14 (alkaline) R14 (carbon–zinc)	14A (alkaline) 14D (carbon–zinc)	8000 (alkaline) 3800 (carbon–zinc) 4500–6000 (NiMH)	1.5 1.2 (NiMH)	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 50 mm D 26.2 mm	C11/SP11/HP11; Can be replaced with alkaline AA cell using plastic sabot (stub case)
See naming notes below about CR battery types
CR927				30 (Lithium)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 9.5 mm H 2.7 mm	This obscure type of lithium coin cell is used extensively in blinkies.
CR1220		CR1220 (Lithium)		40 (Lithium)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 12.5 mm H 2.0 mm	Standard Discharge Current: 0.1 mA.
CR1225		CR1225 (Lithium)		50 (Lithium)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 12.5 mm H 2.5 mm	Standart discharge current: 0.2 mA. Maximum discharge current: 1 mA. Maximum pulse discharge current: 5 mA.
CR1616		CR1616 (Lityum)		50 (Lityum)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 16 mm H 1.6 mm	Standard Discharge Current: 0.1 mA.
CR1620		CR1620 (Lityum)		78 (Lityum)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 16 mm H 2.0 mm	Standard Discharge Current: 0.1 mA.
CR2016	DL2016	CR2016 (Lityum)	5000LC (Lityum)	90 (Lithium)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 20 mm H 1.6 mm	Standard Discharge Current: 0.1 mA. Often used in pairs instead of CR2032 for devices that require more than 3 V, like blue/white LED flashlights. CAUTION: Using two CR2016 when not specified can damage a device.
CR2025	DL2025	CR2025 (Lityum)	5003LC (Lityum)	160 (Lityum)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 20 mm H 2.5 mm	Standard Discharge Current: 0.2 mA.
CR2032	DL2032	CR2032 (Lityum)	5004LC (Lityum)	225 (Lityum)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 20 mm H 3.2 mm	Standard Discharge Current: 0.2 mA. Maximum discharge current: 3 mA. Maximum pulse discharge current: 15 mA. Common battery in computers to keep the date and CMOS settings current when power is off.
CR2450	DL2450	CR2450 (Lityum)	5029LC (Lityum)	610 (Lithium)	3	Coin	+ bottom/sides − top	D 24.5 mm H 5.0 mm	Portable devices requiring high current (30 mA) and long shelf life (up to 10 years)
D	Goliath U2 (In Britain until the 1970s) Flashlight Battery MN1300 MX1300	LR20 (alkaline) R20 (carbon–zinc)	13A (alkaline) 13D (carbon–zinc)	19500 (alkaline) 8000 (carbon–zinc) 9000–11500 (NiMH)	1.5 1.2 (NiMH)	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 61.5 mm D 34.2 mm	C2/SP2/HP2; Can be replaced with alkaline AA cell using plastic sabot (stub case)
Duplex		2R10			3	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	H 74.6 mm D 21.8 mm	Internally contains two 1.5 V cells hence the nickname 'Duplex'
J	7K67	4LR61 (alkalin)	1412A (alkalin)	625 (alkalin)	6	Square with missing corner	Flat contacts − top side + missing corner	H 48.5 mm L 35.6 mm W 9.18 mm	Typically used in applications where the device in question needs to be flat, or where the battery should be unable to be put in reverse polarity—such as a blood glucose meter or blood pressure cuff. Also good for elderly persons, due to the large size.
Lantern (Spring)	Lantern 6 Volt Spring Top MN908	4R25Y (alkalin) 4R25 (carbon–zinc)	908A (alkalin) 908D (carbon–zinc)	26000 (alkalin) 10500 (carbon–zinc)	6	Square	Springs Top + Corner − Center	H 115 mm L 68.2 mm W 68.2 mm	Springs are usually made so that leads for screw top can be fastened to them. In most applications this is fine (see next).
Lantern (Screw)	Lantern 6 Volt Screw Top	4R25Y (alkalin) 4R25 (carbon–zinc)	915A (alkalin) 908 (carbon–zinc)	26000 (alkalin) 10500 (carbon–zinc)	6	Square	Screw Posts Top + Corner − Center	H 115 mm L 68.2 mm W 68.2 mm	For uses that have high vibration/shock where the leads may be knocked off springs.
Lantern (Big)	918 R25-2 Big Lantern Double Lantern MN918	4LR25-24 (alkalin) 4R25-2 (carbon–zinc) 8R25 (carbon–zinc)	918A (alkalin) 918D (carbon–zinc)	52000 (alkalin) 22000 (carbon–zinc)	6	Square	Screw posts Apart top	H 127 mm L 136.5 mm W 73 mm
N	Lady MN9100	LR1 (alkalin)	910A (alkalin)	1000 (alkalin)	1.5	Cylinder	+ Nub cylinder end − Flat opposite end	L 30.2 mm D 12 mm	Typical uses include remote-control door chimes, and other low current drain devices. Also used for wireless microphones, "Mr. Microphone" type devices, and some laser pointers.
Button types. See Naming Notes below about SR/LR/AG battery types
SR41	AG3 LR41 D384/392	LR41 (alkalin) SR41 (silver oxide)	1135SO (silver oxide) 1134SO (silver oxide)	32 (alkalin) 42 (silver oxide)	1.50 (alkalin) 1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 7.9 mm H 3.6 mm
SR43	AG12 LR43 D301/386	LR43 (alkalin) SR43 (silver oxide)	1133SO (silver oxide) 1132SO (silver oxide)	80 (alkalin) 120 (silver oxide)	1.50 (alkalin) 1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 11.6 mm H 4.2 mm
SR44	AG13 LR44 D303/357	LR44 (alkalin) SR44 (silver oxide)	1166A (alkalin) 1107SO (silver oxide) 1131SOP (silver oxide)	150 (alkalin) 200 (silver oxide)	1.50 (alkalin) 1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 11.6 mm H 5.4 mm
SR48	AG5 D309/393	SR48 (silver oxide)	1136SO (silver oxide) 1137SO (silver oxide)	70 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 7.9 mm H 5.4 mm
SR54	AG10 LR54 D389/390	LR54 (alkalin) SR54 (silver oxide)	1138SO (silver oxide)	100 (alkalin) 70 (silver oxide)	1.50 (alkalin) 1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 11.6 mm H 3.1 mm
SR55	D381/391	SR55 (silver oxide)	1160SO (silver oxide)	40 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 11.6 mm H 2.1 mm
SR57	SR927W AG7 D395/399	LR57 (alkalin) SR57 (silver oxide)	116550 (silver oxide)	55 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 9.4 mm H 2.8 mm
SR58	D361/362	SR58 (silver oxide)	1158SO (silver oxide)	24 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 7.9 mm H 2.1 mm
SR59	D396/397	SR59 (silver oxide)	1163SO (silver oxide)	30 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 7.9 mm H 2.6 mm
SR60	AG1 D364	SR60 (silver oxide)	1175SO (silver oxide)	20 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 6.8 mm H 2.15 mm
SR66	AG4 D377	SR66 (silver oxide)	1176SO (silver oxide)	26 (silver oxide)	1.55 (silver oxide)	Button	+ bottom/sides − top	D 6.8 mm H 2.6 mm

[DiSS_to_KoPS]

Çeşitleri [değiştir]

Genel olarak piller, kullanıldıktan sonra atılan (Non-rechargeable) ve tekrar şarj edilebilen (Rechargeable) piller olarak ikiye ayrılır.

Kullanıldıktan sonra atılan (şarj edilmeyen) piller:
- Çinko-karbon pil - Düşük maliyetli - az enerji gerektiren uygulamalar için.
- Çinko-klorid – Çinko–karbon pilden biraz daha uzun ömürlüdür.
- Alkalin pil - Alkaline/manganez "uzun ömürlü" pillerdir , daha fazla güç ihtiyacı gerekriren uygulamalarda da kullanılabilir.
- Gümüş-oksit pil – Genelde işitme cihazlarında kullanılır.
- Lityum (Lithium) pil – Genelde dijital kameralarda kullanılır. Saat ve bilgisayar saatlerinde de kullanıldığı görülür.Çok uzun ömürlüdür, fakat pahalıdır.
- Civa (Mercury) pil – Genelde dijital saatlerde kullanılır.
- Çinko-hava pil – Genel olarak işitme cihazlarında kullanılır.
- Isıl (Termal) pil – Yüksek sıcaklık depolar. Askeri uygulamalarda önem taşır.

Şarj edilebilen (tekrar kullanılabilen) piller:
- Kurşun-asit pil – Araçlar, alarm sistemleri ve kesintisiz güç ihtiyacı olan yerlerde kullanılır.
- Lityum-iyon pil – Oldukça yaygın olan türdür. Yüksek şarj yoğunluğu vardır. Dizüstü bilgisayar, cep telefonları, mp3 çalarlar ve daha birçok taşınabilir dijital cihazda kullanılır.
- Lityum-iyon polimer pil – Lityum iyon pilin temel karakteristiklerini taşır, farkı daha az şarj yoğunluğu olmasıdır. Bu pilin kimyası üreticinin ihtiyacına göre kullanım yeri avantajı yaratabilmesidir. (Örneğin; ultra –ince pil)
- Sodyum-sülfür (NaS) pil
- Nikel-demir pil
- Nikel metal hibrid (Ni-MH) pil
- Nikel-kadmiyum pil - Li-Ion ve Ni-MH pil tiplerinin tüm uygulamalarında kullanılabilir. Bu pil, uzun şarj adedine sahiptir (1500 defanın üzerinde). Fakat diğer tiplere göre daha az enerji yoğunluğuna sahiptir. Ni-Cd piller eski teknolojide kullanılmakta olup, hafıza sorunlarına yol açmalarından dolayı yerini modern pillere bırakmaktadır.
- Sodyum-metal klorid pil
- Nikel–çinko pil
- Erimiş tuz pili

Halk dilinde pillerle ilgili bir başka ayrım daha vardır: El feneri ve saat gibi cihazlara takılan yuvarlak pillere "pil" denirken, 1990'lı yıllardan itibaren cep telefonu ve benzeri cihazlara takılan farklı şekillerdeki pillere İngilizceleşme etkisiyle "batarya" denmektedir.

Çevreye Etkisi [değiştir]

250 yıllık gelişiminden beri piller en pahalı enerji kaynakları arasında yer almaktadır, ayrıca bünyesinde çok pahalı ürünler hatta bazen riskli kimyasallar bulundurmaktadır. Bu yüzden günümüzde kimyasal madde içeriği olduğu için insan metobolizmasını etkilemekte ölümcül sebeblere neden olmaktadır. Piller yutulduğunda tehlikeli ve ölümcül olabilirler.Artık çoğu bölgelerde kullanılmış pillerdeki toksit maddelerin geri kazanımı için (geri dönüşüm) merkezleri kurulmuştur.Çevreye atılan atık piller çevre kirliliğine sebep olduğu gibi güneş ısısının etkisiyle patlama olasılığı kaçınılmaz olduğu için patlama sonucu içindeki kimyasal maddelerin dışarı çıkması sonucu insan sağlığı için risk taşımaktadır.

== Meyveden pil üretimi==

Limondan ya da asit içerikli başka meyvelerden basit piller yapmak mümkündür. Bu tip pillere, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmeleri nedeniyle “voltaik piller” adı veriliyor. Piller, asidik bir çözelti içerisine iki farklı metalin yerleştirilmesi mantığıyla yapılır. Buna göre, limona örneğin çinkoyla kaplanmış bir çivi ve bakır bir madeni para batırıldığında, limon suyu gerekli asit çözeltisini oluşturur ve elektrik üretebilir. Ancak elde edilen elektrik akımı oldukça zayıf olup, LED’de hafif bir ışıma sağlamaya yetecek kadardır.

İcadı [değiştir]

Günümüzde kullanılan en önemli araçlardan biri olan pil, 1800 yılında tesadüf sonucu bulunmuştur. Elektriğe ilişkin bilgiler, MİLATTAN ÖNCE 600 yıllarına kadar gitmekle birlikte bilimsel olarak ilk defa 17. yüzyılda ele alınmıştır. Ancak 19. yüzyıla kadar bilinen elektrik türü, bir kumaşa sürterek elde edilen ya da yıldırım elektriği olarak bilinen statik elektriktir. 19. yüzyılda buna elektrik akımı eklenmiş ve sürekli elektrik akımını mümkün kılan pil icat edilmiştir. Elektriğin bu dalındaki çalışmaları başlatan kişi, ünlü kurbağa deneyi ile tanınan Luigi Galvani (1737–1798)’dir.

1780 yılında yaptığı deneylerin sonuçlarını 1791’de açıklayan Galvani, "hayvansal elektrik" teorisini ortaya attı. Bu teorisini, rastlantı sonucu ölü bir kurbağanın bacağındaki sinirlerin neşter ile kesildiğinde kasıldığını gözleyerek oluşturmuştu. Buna göre, canlıları oluşturan hücreler elektrik içermekteydi.

1793'de Galvani'nin deneylerine devam eden Alessandra Volta (1745–1827) kurbağa bacağı kasılmalarının farklı iki metalden kaynaklandığını bulur. Bacağın uyarılması, birbirine benzemeyen iki farklı metalden ve hücrelerin sıvı içermesinden kaynaklanıyordu. O hâlde elektrik elde edebilmek için iki farklı metale ve sıvıya ihtiyaç olmalıydı. Bundan yararlanarak bakır ve çinko madenleri alarak aralarına tuzlu suya batırılmış süngerler yerleştiren Volta, elektrik akımını elde etmeyi başardı. Böylece Volta Pili adı verilen pili buldu (1800).

Böylece Volta, Galvani'nin biyolojik deneylerinin sonucu olan Hayvansal Elektrik Teorisi’ni ortadan kaldırdı. Galvani’nin deneyleri bilim tarihinin en ilginç olaylarından birisidir. Galvani ve Volta arkadaştılar ve Galvani asla Volta’ya kuramını ortadan kaldırdığı için kin duymadı. Volta da Galvani’nin deneylerinin güzel ve şaşırtıcı deneyler olduğunu yazmaktaydı. Çalışmalarından ötürü Napolyon onu ödüllendirdi ve Avusturya İmparatoru, onu Padua Üniversitesinde Felsefe Fakültesi Başkanlığına getirdi. Ölümünden 54 yıl sonra 1881’de Volt adı, elektrik gücü birimi olarak onun anısına itafen kullanılmaya başlandı.